Η βιοψία είναι μια επεμβατική εξέταση που σκοπό έχει τη λήψη μικρών δειγμάτων ιστού από τον προστάτη. Τα δείγματα αυτά αποστέλλονται σε ειδικό εργαστήριο για ιστολογική εξέταση. Ανάλογα με τα αποτελέσματα της εξέτασης, θα γίνει και η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας για τον ασθενή.
Πότε είναι απαραίτητο να γίνει βιοψία προστάτη ;
Η βιοψία γίνεται όταν μια εξέταση αίματος δείχνει αύξηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) ή όταν τα ευρήματα της δακτυλικής εξέτασης εγείρουν την υπόνοια κακοήθειας. Πιο συγκεκριμένα βιοψία προστάτη είναι απαραίτητο να γίνεται σε περιπτώσεις που η πιθανότητα ανεύρεσης καρκίνου προστάτη είναι αυξημένη. Τέτοιες περιπτώσεις είναι οι ακόλουθες :
• Αυξημένη τιμή PSA
• Αύξηση του PSA σε σχέση με προηγούμενη εξέταση
• Χαμηλό κλάσμα ελεύθερου PSΑ προς ολικού PSA
• Ύποπτο εύρημα στη δακτυλική εξέταση (σκληρία, ασυμμετρία), ανεξάρτητα από την τιμή του PSA
Πώς εκτελείται η βιοψία του προστάτη ;
Η βιοψία του προστάτη γίνεται τις περισσότερες περιπτώσεις με τοπική αναισθησία και ο ασθενής αισθάνεται περίπου την ανάλογη κατάσταση όπως στον οδοντίατρο, δεν πονάει δηλαδή, αλλά καταλαβαίνει τους χειρισμούς που γίνονται. Σε ειδικές περιπτώσεις και εφόσον είναι επιθυμητό από τον ασθενή η εξέταση πραγματοποιείται με μέθη (από αναισθησιολόγο), ώστε να αποφευχθεί κάθε αίσθημα πόνο.
Ο προστάτης εντοπίζεται με τη βοήθεια μιας ειδικής κεφαλής υπερήχων, που εισάγεται στο ορθό. Για την αποφυγή τοπικού πόνου και για την πιο εύκολη εισαγωγή στο ορθό, η κεφαλή καλύπτεται με ειδική λιπαντική αλοιφή, η οποία περιέχει και τοπικό αναισθητικό. Με τη βοήθεια μιας ειδικής λεπτής βελόνας βιοψίας, προσαρμοσμένης σε ειδικό αυτόματο εργαλείο (biopsy gun), λαμβάνονται δείγματα προστατικού ιστού από διαφορετικές περιοχές του αδένα (βάση, μέση και κορυφή του προστάτη και μάλιστα κάθε φορά δεξιά και αριστερά).

Λαμβάνεται πρόνοια έτσι ώστε να καλυφτούν όσο το δυνατόν περισσότερο τιμήματα του προστάτη, ενώ τα μεσοδιαστήματα ανάμεσα στις βιοψίες να είναι μικρά. Ανάλογα με την ηλικία του ασθενή και το μέγεθος του προστάτη λαμβάνονται, όταν διενεργείται για πρώτη φορά βιοψία, τουλάχιστον 12 έως 24 ιστοτεμάχια. Σε ορισμένες περιπτώσεις όπως π.χ. σε επαναληπτική βιοψία είναι αναγκαίο να λαμβάνεται ακόμη μεγαλύτερος αριθμός ιστοτεμαχίων. Στο τέλος της εξέτασης εισάγεται στο ορθό μια γάζα εμποτισμένη με τοπικό αναισθητικό και αντισηπτικά.
Τα ληφθέντα ιστοτεμάχια από κάθε περιοχή του προστάτη τοποθετούνται αμέσως σε διαφορετικά φιαλίδια με διάλυμα φορμόλης και στέλνονται στο παθολογοανατομικό εργαστήριο για ιστολογική εξέταση.
Πώς να προετοιμαστείτε ;
Ενημερώστε το γιατρό σας αν :
• είχατε οποιαδήποτε προβλήματα αιμορραγίας στο παρελθόν
• είχατε αλλεργία σε οποιοδήποτε φάρμακο
• παίρνετε φάρμακα για οποιαδήποτε αιτία
• παίρνετε ηπαρίνη ή οποιαδήποτε φάρμακα που επηρεάζουν τον μηχανισμό πήξης του αίματος και προκαλούν αιμορραγική διάθεση.
O ασθενής αρχίζει προληπτικά τηλήψη αντιβίωσης 5 μέρες πριν τη βιοψία και συνεχίζει για άλλες 5 μέρες μέτα τη βιοψία. Σε ασθενείς με αυξημένη τάση για λοιμώξεις έχει μεγάλη σημασία η αντιβιοτική προφύλαξη. Σε ασθενείς με βαλβιδοπάθεια ή τεχνητή βαλβίδα στην καρδιά απαιτείται η λήψη ειδικών αντιβιοτικών, τα οποία καθορίζει ο καρδιολόγος.
Τι πρέπει να προσέχετε μετά την βιοψία ;
• Τα ούρα σας μπορεί να χρωματιστούν ροζέ ή κόκκινα ή ακόμα και να ουρήσετε μικρά πήγματα αίματος μετά την εξέταση ή όταν σφίγγεστε κατά την διάρκεια της αφόδευσης. Αυτό είναι φυσιολογικό. Η παρουσία αίματος στα ούρα θα σταματήσει την ίδια ημέρα ή μετά από δυο – τρεις ημέρες.
• Πρέπει να πίνετε πολλά υγρά, κυρίως νερό, για να αυξηθεί η διούρηση.
• Σε περίπτωση που η βιοψία γίνει με μέθη είναι χρήσιμη η παρουσία κάποιου συνόδου. Δεν πρέπει να οδηγήσετε κάποιο τροχοφόρο, να χειριστείτε μηχανήματα ή να λάβετε σημαντικές αποφάσεις.
• Πρέπει να αποφύγετε τη λήψη αλκοόλ, για τουλάχιστον 2 ημέρες μετά την εξέταση.
• Παίρνετε τα αντιβιοτικά σας όπως τα όρισε ο γιατρός σας. Τα αντιπηκτικά φάρμακα δεν πρέπει να τα λαμβάνονται για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα και μετά την βιοψία, που καθορίζει ο ουρολόγος σας.
• Αποφεύγετε το άρση βαριών αντικειμένων και την έντονη σωματική καταπόνηση για 5 ημέρες μετά την εξέταση.
• Μπορεί να εμφανιστεί αίμα στο σπέρμα για πολλές εβδομάδες μετά την βιοψία. Αυτό είναι φυσιολογικό.
• Αποφεύγετε τις πρώτες μέρες μετά τη βιοψία κάθε σεξουαλική επαφή.
ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΕΤΕ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕ ΤΟΝ ΟΥΡΟΛΟΓΟ ΣΑΣ, ΕΑΝ ΕΧΕΤΕ
– Πυρετό (πάνω από 38οC ) και ρίγος.
– Την ουροδόχο κύστη γεμάτη και δεν μπορείτε να ουρήσετε καθόλου 6-8 ώρες μετά την βιοψία.
– Σοβαρή αιμορραγία από το ορθό ή αιμορραγία που διαρκεί περισσότερο από 3 μέρες.
– Σοβαρή αιματουρία ή αιματουρία που διαρκεί περισσότερο από 5 ημέρες ή αποβολή μεγάλων πηγμάτων αίματος με τα ούρα.- Έντονους πόνους.